Geert Zijlstra

Broakend warm weer vandoag, mor Maans het òfproat dat ze vandoag weer n stukje wandeln goan, dus vroeg uut e veren en e rugtas ienpakken. Extra fles wotter met veur Pjotr, al drinkt die liever wotter uut e sloot.

Rond negen uur komt Thea, Maans zien wandelvriendin, met heur woagen veurrieden en noa n kopke kovvie wordt Pjotr achter op e bank dirigeerd en is et spul kloar veur vertrek.

‘ Zeg jij het maar Maans, waar gaan we vandoag wandelen?’

‘Me dunkt we goan et nije wandelpad ‘ De Drie Polders’  mor es perberen, dat is dit veurjoar opend. Dat is stief aan et Lepterderdiep en ik heb doar ien t verleden wel es aan t slootschonen west bij de Gave. Ik ben wel benijd hoe dat er nou uutzigt.’

Thea geft gas en Maans loodst heur via de Pasop, langs de snelweg noar n parkeerplakje bij t diep. Pjotr hipt de auto uut en duukt de wal ien om te pissen en drekt mor eefkes wat te drinken. Want et is al flink warm.

‘Kiek doar verderop stijt n mooie uutkiektoren, stief bij Pasop, doar lopen we op aan.’

‘ Wat n vreemde naam Pasop, voor wie moet je oppassen, witte wieven, wolven of moeras?’

‘ Ik zil et alpmoal vertellen, eerst mor eefkes aan e loop!’

Et is n schitterende dag en as ze midden ien t veld binnen, vliegen luwerkes en aander vogels om heur hen. Et wandelpad is inderdoad noagelnij, met mooie brugjes en zukswat.

‘ Kiek Thea, vroeger wadden dit de hooilanden van Lepterd en Midwol. Voak land woar niet zo veul aan te verdienen was omdat et zo nat was. Boeren joegen dan hokkelingen en aander jonkvee et gebied ien en de boas van e herberg, bij de iengang,  kreeg n poar cinten om een ‘ oogje in het zeil te houden’. Vandoar de Pasop. Mor de boeren mosten zelf ok oppasen dat ze niet te lang ien e herberg zitten bleven. Aans kwammen ze slingerendeweg en zunder cinten weer thuis. Mosten ze ok nog oppasen veur ‘moeders de vrouw’. ‘ 

‘ Mooi verhaal Maans, dat jij dat allemaal weet!’

Ze kikt hum bewonderend, host dwepend aan en Pjotr schudt met zien kop. Dwoasheid!

Niet veul loater binnen ze bij de uutkiektoren, die wel n meter of 8 hoog is. Thea klimt drekt noar boven en Pjotr wil de poot op de eerste tree zetten, mor Maans holdt hum tegen.

‘ Traplopen is niks veur dij Pjotr, blief doe mor mooi ien e schaa onder de toren. Moest wat wotter?’

Mor et hondje is de boskes al ienschoten en lebbert wotter uut n poeltje.

Boven op e toren geniet Thea van t mooie uutzicht en Maans wiest as n volleerd gids aan. Lepterd, Eemtil, Onlanden, Leekstermeer… Thea pakt n dikke reep sukkeloa, dat al n bietje smolten is, uut heur tas en die smikkeln ze met zien beiden op. Et leste stukje holdt ze ien handen.

‘ Dat is voor Pjotr straks!’

Maans pakt et aan, mor reageert verder niet. Ze het vast gien idee dat hondjes slim ien e schieterij roaken van sukkeloa en hij stekt et restant snel ien zien kontbuus. Eenmoal beneden geft er Pjotr eerst mor n hondekoekje en dan lopen ze langs de Gave weerom noar de auto.

Eenmoal thuus stapt Maans uut en zigt Thea n smirrege  bruune streep op et leer van e bijriederstoel.

‘ Wat nou Maans, een ongelukje? Je het een vieze bruine streep op de autostoel gemaakt en een vlek op de achterkant van je broek. Het lijkt wel alsof …’

Maans het al rap deur wat er aan e hand is. t Restje sukkeloa is smolten! Hij struupt noar de sloapkoamer om hum te verschonen. Pjotr is de tuun ienlopen, komt doar buurpoes Minoes tegen en begunt hard te lachen.

‘ Liefde moakt blind Minoes, mor ik wist niet dat je der ok van ien e schieterij roaken konden!’

Met dank aan:
Alie de Vries: veur de correcties
Ben de Vries: veur de tekening van Pjotr

t Is weer één brudsege dag van e hondsdoagen. Maans het hum de hiele dag met n kold drankje binnen verschanst en zo nou en dan de deur op n kiertje zet, zodat Pjotr eefkes ien buten kin. Tegen de schiemer koelt et wat òf en bedenkt Maans dat er wel eefkes een rondje fietsen kin. Der stijt nog n kropke andievie op e tuun, dat kin er mörgen mooi opeten.

‘Pjotr wilst ok met noar de tuun?’

Pjotr reageert niet, mor as er ien e goaten krigt dat Maans de trommel hondenkoekjes pakt, komt er ien e bienen. Meschien gien gek idee om de koelte op te zuken.

Noa viefhonderd meter fietsen plakt et boesroen Maans al op e rug, mor hij stoempt rusteg deur en Pjotr loat zien tong nog vief centimeter verder uut e bek hangen. Straks mor eefkes wat drinken as ze op e tuun binnen. t Is al host duuster as Maans et tuunpad opridt.

‘Wat duvel, dieven op e tuun. Zigstoe dat ok Pjotr!’ fluustert Maans.

Pjotr het gien belangstelling veur zien omgeving, veul te hiet mor nou Maans zo fluustert tilt er de kop op en beweegt zien oren en ogen noar t geluud. Ja verrek hij zigt ok wat!

Der scharrelt wat rond op e volkstuun van Paulus en Maans. En der flitst n fel lichtje.

Maans zet veurzichteg zien fiets tegen t hek, bient Pjotr vast en leit zien vinger op e lippen. ‘Sssst Pjotr!’

Langzoam mor zeker lopt er deur de bosjes de tuun ien. Hij zet zien voeten met zörg hin, opdat er gien takje breken zil. As er achter et tuunhuuske is, zigt er wat vertrouwds. Noast et lichtje van n telefoon dat over e grond schient, gloeit n glèn puntje van n sigaret. Et is Paulus.

‘Niet schrikken Paulus, ik bin et Maans. Wat dustoe?’

‘Ik zuuk die verrekte slakken, die me alles opvreten. Ik ben er doodziek van! Ik doe ze ien n emmer en dan voer ik ze op aan e pieken. Die binnen der gek op.’

Maans buldert et uut van t lachen en lopt weerom noar t hek om Pjotr lös te moaken. Die vlugt drekt noar de sloot en begunt te slobbern.

Paulus en Maans goan op t bankje zitten. Uut n lege ton hoalt Paulus zien geheime veurroad blikjes te veurschien. ‘Hier jong hest ok één‘ en hij laangt Maans een blikje bier over.

‘Op et mooie weer dan mor Maans, want op n mooie oogst huven we niet te proosten!’

Ienderdoad et is bar en boos dit joar. Zodra de jonge plantjes de kop boven de grond steken, komt er n regiment slakken aan, die ze drekst allemoal opvreten. Konst ze bij nacht van verren knabbeln heuren. Beide mannen hemmen de boontjes wel vier keer vannijs poot en nog stijt er mor her en der een klein struukje.

 ‘Ik heb guster de eerste boontjes eten Maans. Der zatten net twinteg stuks aan. Gien vetpot, mor wel verduld lekker!’

‘Ja en zolt huuft er zeker niet op vanwege de bussen slakkendood diestoe leegt hest tiedens dien gevecht.’

Ze lachen der mor wat om en trekken nog n nij blikje open. ‘Proost!’

Ien e slootswal komt Pjotr zien kammeroad Slak tegen. Achter Slak leit weer n flink legertje kloar om straks de tuun ien te trekken. Op zuuk noar ‘groene blaadjes’.

‘Zo slakjes, jim wachten op betere tieden!’

‘Ach ja Pjotr, geduld is n schone zoak. Der komt vast n moment dat Paulus met zien schienvat op berre wil en dan trekken wij weer ‘ten strijde’. Ik heb al roken dat er heerleke munt en basilicumplanten poot het vanmiddag. Dus wij hemmen de ‘Italiaanse Week’.

‘Ik zol der mor om denken dat et gien Franse week wordt, want dat volk is gek op lekkere kruderege slakjes!’ Ik zol zeggen veurzichteg en veur straks lekker eten en welterusten!’

Op  weg noar huus bedenkt Pjotr dat minsen zich drok moaken om de miest vremde dingen. Wat nou sloa en boontjes. Hondenkoekjes, dat is et! Maans is zien andievie glad vergeten mor dat dut er niet mee toe. t Is lekker koel ien zien lief en de wiend waait zacht deur zien hoar. Dit dut n mins goed! Hij zingt uut volle borst ‘Als sterren flonkerend aan de hemel staan’. Pjotr jammert zacht, hij schoamt hum dood.

Met dank aan:
Alie de Vries: veur de correcties
Ben de Vries: veur de tekening van Pjotr

‘Goa toch es n dag met mij met Maans, gezelleg een dagje markt!’

Dat had Paulus al meerdere moalen tegen Maans roepen. Paulus is n handelsmantje. Hij koopt sums wat partijtjes of ienboedels op en verpatst dat dan weer op e markt. Joaren leden toog er al noar de vlooienmarkt ien Eelde. Hij komt regelmoateg op zotterdagmörgen ien Bakkeveen en op kofferbakverkopen ien e omgeving.

‘Moandag wordt et mooi weer en Butenpost is lekker dichtbij en altijd een mooie markt. Toe toch Maans, moaken we der een mooi dagje van, met aan et enne een hapke chinees!’

‘Chinees…. Wij met ons beide hondjes. Die zigt ons aankommen.’

‘Dan nimmen we et toch met noar huus. Kinnen Pjotr en Niels lekker metsmikkeln!’

Dus ridt om zeuven uur et olle buske van Paulus veur en stappen Maans en Pjotr ien.

‘Ik heb mooie handel vandoag jong. Noa Moederdag kreeg ik bericht dat ik tweehonderd plastic bollen met dreugbloemkes kopen kon. Ik ben drie doagen bezeg west om alle ‘Voor mijn lieve moeder’ stickers en lintjes der of te pulken, mor ik heb ze veur n prikje ien handen. Zeg nou zelf, wat kin der mis goan met plastic bollen en dreugbloemen. Krigst vanoavend n poar met veur dien buurvraauw en dien vriendin as we weer noar huus goan.’

As ze te plak stoan, bliekt dat Paulus nog veul meer spul achter ien e bus het en dat et verdraaid handeg is, dat er n poar extra handen bij hum het. Eén veur één en op kleur zet Maans de bollen met bloemkes op toaveltjes, hij krigt ok al vlot de slag te pakken van de verkoop.

‘Eén bol met mooie bloemen veur 6 euro, twee voor een tientje’. Geniet ervan, zolang et kan! ’

Tegen e middag is er al mooi wat handel vot en beide mannen trekken met genoegen een blikje bier lös en trakteren zichzelf op n broodje hamburger.

Beide hondjes zitten mooi achter de bus ien e schaduw, met n bakje vers wotter en wat knabbels.

‘Ik heb et hier wel zo’n bietje bekeken  Niels!  Der is hier veur ons gien donder te doen en ondanks dit stee onder de bomen wordt et mij veuls te waarm. Straks krieg ik nog tropenkolder!’

‘Me dunkt dat we over n uurtje wel vot goan Pjotr. De lucht begunt wat te waarken, dommit een buitje moest mor rekenen. Dan pakken Paulus en Maans wel ien en kin we deur noar de Chinees. Ik hoop dat ze van die zwieneribkes nimmen. Hemmen wij ok lekker wat te knoagen!’

Mor de hondjes verkieken zich. Beide mannen goan hielmoal op ien e handel en Paulus vult de toavels nog n keer bij met nije bloemen.

‘Beste mensen, wees erbij et spant op de laatsten! Geniet er van, zolang et nog kan!’

Dan ieneenent wordt de lucht zo zwart as wat en rondom begunnen al wat handeloaren snel op te rumen.

‘Moe-wij  ok ienpakken Paulus, et betrekt wel!’

‘Nog eefkes deurzetten Maans, as de rest ienpakt hemmen wij des te meer aanloop. Et gijt best!’

De leste deuzen binnen nog niet uutpakt of de lucht brekt met geweld open. Störtregens en dikke hoagelstienen kommen uut e lucht. De hondjes worden deur Maans snel ien et buske dirigeerd. Paulus perbeert, met zien jas over de kop, de bollen dreug ien n deus te kriegen. Dan zo mor een dikke rukwiend en Paulus zien bollen vliegen met toavel en al deur de lucht. De regen is nou zo heveg dat er wel 10 centimeter wotter op t sportveld stijt. Beide mannen duken et buske ien, want er is gien redden meer aan.. n Half uur loater is e bui overdreven en stappen ze weer uut. Ze stoan geliek tot aan e enkels ien e hoagelstienen en e poten bevriezen Maans geliek.  Langs de raand van t veld is n beekje ontstoan en n eendje met 6 kukens moakt gebruuk van e nije wotterweg.

‘Geniet er nog van, zolang et kan’,  blaft Pjotr richting de eend met kroost. Over t veld drieven nog wel viefteg bollen met niet-meer-zo-dreuge bloemen.

‘Moet ik ze nog bij mekoar zoeken Paulus?’

‘Vanoavend rieden we nog wel eefkes weerom noar veld, dan leggen ze wel op et dreuge. Nou eerst Chinees. Ik heb honger as n beer en we hemmen best verdiend.’

As ze bij t restaurant aankommen is er veur de deur een flink meer ontstoan. Et personeel is met man en macht bezeg om t wotter buten te holden. Een groepke eenden zwemt verderop ien e poel.

Pjotr kin et weer es niet loaten en blaft tegen de gevederde vrienden: ‘Pekingeenden zeker?’

Met dank aan:
Alie de Vries: veur de correcties
Ben de Vries: veur de tekening van Pjotr

Op moandagmörgen lopt Maans, asof et de gewoonste zoak van e wereld is, de volkstuun van kammeroad Paulus op. Paulus is drok aan t schoffeln en kikt verboasd op van zien waark.

‘Maans doe hier jong, ontwoakt uut dien wintersloap? Wat bist loat, komst dit joar niet meer te tuuntjen!’

Veureg joar had Maans n deel van Paulus zien tuun bruukt. De tuun is groot genog voor twee éénspersoonshuusholdens en met zien beiden is er ok meer oardegheid aan.

‘Ik ben er nog niet aan toekommen Paulus. Et weer neudegde niet uut en ik was de leste tied aldeur wat lam ien e huud. Mor vandoag  is t mooi weer en ik ben der kloar veur! Wat kin ik veur dij doen?’

‘Eerst mor es even n piep vol proaten Maans. Kieken hoe we et dit joar aanpakken zillen!’

Pjotr is achter Maans aan de tuun op lopen en scharrelt wat ien e slootswal om te kieken of de olle bekenden van veureg joar der ok weer binnen. Al gauw zigt er de eend, die dit seizoen vief kukens ien leven holden het en zelfs de dikke veldmuus van veureg joar hipt nog rond en kikt Pjotr verrast aan.

‘Zo hondje, doe leefst ok nog?’

‘Jazeker, dat is veur n hond niet zo vremd, mor ik heb begrepen dat n muus niet veul older wordt dan n joar. Doe bist n taaie rakker!’

‘ Ik heb niet veul te lieden had, jong. De hiele winter ien t hokje op e tuun zeten en ientussen bin ik wel zesteg keer overgrootvoader worden. Et wemelt hier van e jonge muuskes. Ien t hokje lag almoal voer en doar doen wij muzen et goed op.’

‘Dan is et nou doan met de rust beste muus, want Maans en Paulus hemmen et sowieso al niet op krupende, krioelende, hoarege beesten. En as ze der achter kommen dat jim et voer opvreten hemmen, dan komt er straks vast n joagende tuunkat op et terrein en dienen jim as lokoas.’

‘Wie dan leeft, wie dan zörgt, Pjort. De wereld is groter dan dizze tuun!’

Dat is woar, toevalleg wadden Maans en Paulus doar ok achter kommen. Tegen de gewoonte ien hadden ze zotterdag noar t songfestival keken omdat die Friese kunstenmoaker met doen zol.

‘Ik heb met verboazing zitten te kieken Maans, wat doar al niet laangs kwam zotterdag. Eén ien n roze rokje op n olle satellietschotel van Buru.Twee keer n doame op n rötsblok, n kirrel zunder onderboksem aan en ok nog n heks die je de stupen op et lief joeg. Alles om mor op te vallen!’

Paulus tikt met de wiesvinger op  zien veurheufd.

‘Klopt , ik had dit joar echt goeie hoop dat die blauwe Fries met zien roare scholdervulling en n leipe vogel op t örgel, ien e priezen vallen zollen. Mor ja, et blieven Friezen dus et werd weer ‘it giet der raar om wei’  en Joost werd er uut smeten. Gien pries, niet eens aan e start verschenen en dus kans verscheten!’   ‘Nou dustoe krekt of dastoe wiest hoe et goan is Paulus. Noar ik begrepen heb binnen der gien klappen valen. Meschien was lutje Joost wel n te dikke concurrent en most er doarom uut e competitie!’   ‘Moakt me ok niks uut wie wel of gien schuld het, mor ik zol zeggen aankommend joar mor gewoon weer n normoale zangeres sturen en niet  Zanger Rinus, Boer Harm of Tik-Tok-Tammo. We hemmen potverdorie toch wel wat aans as n blonde vleermuus met n dikke piek op t örgel!’

De veldmuus kikt Pjotr vroagend aan, ‘Blonde vleermuus, piek op t örgel?’
Pjotr nikkopt.

‘Ik heb et ok zien muus. En die EuroPino was niet eens echt, der zat gewoon n malloot ien t pak. Ankommend joar kinnen ze mij beter sturen as Pjotr de wonderboarlek zingende hond. As ze Maans dan mor niet metzingen loaten, want dan bin ik bang dat de rollen omdraaid worden en de man van t geluud de artiest tot zwiegen dwingt!’

Om t gesprek of te ronden tilt Pjotr zien poot op en struust even tegen een poaltje aan, zachtjes zingt er ‘EuroPjotr, EuroPjotr’.

Met dank aan:
Alie de Vries: veur de correcties
Ben de Vries: veur de tekening van Pjotr

Eerder dizze week kwam de zeun van buurvraauw Warres bij Maans de koamer ienstappen.

‘Maans hestoe et vrijdag aan tied om bij t gemeentehuus te kommen? Mien moeke krigt n lintje van e koning en t zol mooi weden as er wat buren bij binnen om dat te vieren. Mor mondje dicht want moeke mag natuurlek niks wieten.’

Vanzelf jong, ik kom! Dus Maans het vanmörgen et schierste boesroen uut e kast trokken, de zwarte schoenen eefkes poetst en Pjotr een oranje buusdoek om e hals bonden. Et feestje is ien e tuun van t gemeentehuus, dus Pjotr kin gerust met.

Vraauw Warres is met n smoes noar de festiviteiten toe lokt. As lid van et 4-mei-comité, die heur  veurdroagen hemmen, omdat ze al 25 joar deel uutmoakt van t comité , moet ze bij de wetholder kommen om te bespreken welke ‘voorzieningen en maatregelen’ de gemeente aankommende week treffen moet. Ze is er met open ogen ientrapt.

Met Pjotr aan e riem lopt Maans richting gemeentehuus , et zigt er al zwaart van t volk. Doar komt et feestvarken al aan op heur fietske, ze knipt verboasd ien e remmen as ze heur kiender, kleinkiender en e buurt ien t zundoagse pak stoan zigt. Ze slagt de handen veur de mond en dut eerst net of ze niks deur het.

‘Wat doen jim hier. Wat is hier aan e hand?’

De wetholder helpt heur uut e dreum en zet heur op n mooie versierde stoel in e tuun. Niet veul loater is er n toesproak en kriegen 3 dörpsgenoten een lintje opspeld. Vraauw Warres stijt te glimmen van tröts.

Pjotr het al weer hoge nood en is bliede dat er n poar grote rododendrons stoan. Hij kin wel eefkes gebruuk moaken van dat openboare toilet. Achter de boskes hippen een poar sprutters, op zuuk noar wurmkes. Ze kieken Pjotr op-en-del aan.

‘Wiestoe wat ze hier ien e tuun omhaans hemmen!’

Pjotr gijt er even veur zitten en nimt een statege houding aan. Hij verteld dat et n mooie gewoonte is om minsen die belangeloos wat doen veur buurt of dörp, deur de koning ien t zunnetje zet worden en dat ze dan een mooie onderscheiding en opspeld kriegen en nog n een feestje ok.

‘Nou feestje …. nim me niet kwoalek heur’, zeit de dikste sprutter wat sarcastisch.
‘Ik heur gien meziek, zie gien slingers of confetti en woar binnen de hapkes en drankjes?’

Ja verrek, zo had Pjotr et nog niet bekeken, mor de sprutter het wel geliek. Hij stekt zien neuske hoog ien e lucht en denkt diep noa. Dan nimt er de dikste sprutter ien vertrouwen.

‘Jim binnen toch altied met hiele grote koppels?’

‘Jazeker, mor die zitten nou overal op t land en ien e boskes.Mor as we dat willen hemmen we de hiele vloot zo ien e lucht’

Pjotr fluustert de sprutter wat ien t oor, die knikt, proat eefkes met zien 4 soortgenoten op t gras en dan vliegen ze vot. Pjotr lopt weerom noar Maans en gijt bedeesd noast zien boaske op gras zitten. Ze zillen hier nog wat beleven, kniest er ien humzelf.

Niet veul loater heuren de aanwezegen, ien e tuun van t gemeentehuus, een luud gekwetter. Een dikke wolk van duzenden volgels komt over de tuun vliegen en ze moaken der n hiel concert van. Ze zwieren met sierleke bewegings deur de lucht, net asof er n dirigent op e grond stijt, die ze met n drone de goeie richting opstuurt.

Nog n keer kommen ze overvliegen, de lucht wordt er zwaart van en elkeneen kikt omhoog noar t schouwspel. Dan blaft Pjotr een keer hiel hard en asof et òfsproken is komt er ien één keer een regen van duzenden spierwitte drupkes uut e lucht vallen boven op de zondoagse pakken en e mooie jurkjes van et aanwezige publiek.

De zwerm sprutters draait weer noar t zuden en Pjotr kikt tröts omhoog noar zien boas.

Kiek, dat zigt er ien één keer feestelek uut. Net of de bladjes van e prunussen over elk uutstört binnen.

Kiek, Pjotr wiet wel hoe je n feestje wat extra’s geven.  

Met dank aan:
Alie de Vries veur de correcties
Ben de Vries veur de tekening van Pjotr